Borsa Nasıl Alınır?
Borsa almak günümüzde para kazanmak için alternatif yollardan biridir. Borsanın gelişimi internet kullanımın yaygınlaşmasıyla ivme kazanmıştır. İnternet üzerinden yapılabilen bir iş olduğundan kişiler tarafından çoğunlukla ek iş olarak değerlendirilmektedir. Alternatif olarak para kazanmak için yapılan işlerin tümünün güvenli olduğunu söylemek mümkün değildir. Borsadan para kazanmak ise hem güvenli hem de yasaldır.
Borsa Nedir?
Borsa denildiğinde akla gelen ilk şey hisse senetleridir. Çünkü borsa binaları hisse senetlerinin satışa çıkarılmasıyla birlikte kurulmuştur. 15.yy'da deniz ticareti dünyada önem kazanmaya başladığında değerli evraklar ticari işlemlerde kullanılmaya başlamıştır. Kullanılan ilk değerli evrak ise poliçelerdir. Hisse senetleri ise bu işlemlere sonradan dahil olmuştur. Yapılan ilk işlemler borsa binalarında değil, sokaklarda, kahvehanelerde olmuştur.
Hisse senetlerinin el değiştirmesi o dönemlerde çok küçük hacimlerde olduğundan kayıt altında tutulması çok gerekli görülmese de deniz ticaretinde hisse senetlerinin el değiştirmesi oldukça büyük hacme sahip olduğundan bunların kayıt altında tutulması gerekli görülmüştür. Borsanın güvenli olma sebebi de buradan gelir. Borsada her şey kayıt altındadır ve çeşitli denetimlerden geçer.
Borsada Hangi Hisse Senetleri Alınıp Satılır?
Hisse senetleri şirketin sahibi tarafından şirketin ortaklarına ve diğer hisse sahiplerine verilen kıymetli evraklardır. Bu kıymetli evraklar şirketin hissedarlarının ve ne kadar hisse sahibi olduklarının bilinmesini sağlar.
Ortaklara verilen haklar şunlardır;
- Rüçhan hakkı: bedelli sermaye artırımına katılma hakkı
- Kârdan pay alma hakkı: her ortağın kendi payını alma hakkı
- Oy kullanma hakkı: şirket ile ilgili olarak alınacak kararlarda oy kullanma hakkı
- Tasfiyeden kendi hissesi oranında pay hakkı
- Şirket ile ilgili bilgi edinme hakkı
Hisse Senedi Alıp Satımı Nasıldır?
Hisse senetlerinin finans edilmesinde bazı durumlarda bu hakların devri söz konusuyken bazı durumlarda değildir. Borsadan yapılan hisse senedi alım satımlarında bu hakların devri söz konusu değildir.
Hisse senetleri alınıp satılabilme durumlarına göre çeşitlilik gösterir. Bunlardan en çok bilinenleri Adi ve İmtiyazlı hisse senetleridir. İmtiyazlı hisse senetleri özellikle Amerika gibi gelişmiş ekonomi bulunduran ülkelerde geçerlidir. Türkiye'de İmtiyazlı hisse senedi alımı ve satımı yasal değildir.
Türk Ticaret Kanununda Hisse Senetleri
Türk Ticaret Kanununun 409. maddesine göre iki tip hisse senedi bulunmaktadır. Bunlardan biri hamiline yazılı hisse senedi diğeri ise nama yazılı hisse senedidir. Nama yazılı hisse senedi borsada işlem görmemektedir. Hamiline yazılı hisse senetlerinin işlem görmesi için ise Borsa İstanbul'a kote ettirilmesi gerekir.
Borsa almak için öncelikle bir aracı kurum seçilmelidir. Şahıs borsaya kayıtlı olan bir aracı bulmadan kendi adına hisse senedi alamaz. Daha sonra yatırımın gerçekleştirilebilmesi için vadesiz bir yatırım hesabı gereklidir. Bu işlemler yerine getirildikten sonra aracı kurum müşteriye özel bir hesap numarası verir. Aracı kurum ve yatırımcı arasında komisyon oranı belirlenir.
Aracının verdiği hesaba en az belirlenmiş minimum miktarda olmak üzere para yatırılır. Yatırım yapılacak şirketin kâr elde edeceğinin biliniyor olması gerekir. Şirketlerin gelir ve gider grafikleri iyice araştırılmalıdır. Daha sonra hisse senedi alım emri internet üzerinden verilmelidir.